Burun Etlerinin Önemi Nedir?

Burun etleri (konkalar) her sağlıklı insanda mevcuttur ve önemli fonksiyonları vardır. Normal olarak, nefes aldığımız zaman burnumuzda belli bir miktar direncin olması gerekir. Çok yüksek veya çok düşük direnç, burun tıkanıklığı hissedilmesi ile sonuçlanır.  Hava akımının/direncinin ayarlanması dışında burun etlerinin görevleri solunan havayı;

• Nemlendirme,
• Filtre etme ve
• Isıtmadır.

Burun etlerinin aşırı küçültüldüğü veya tamamen alındığı durumlarda burundan geçen hava akımına karşı olması gereken direnç aşırı derecede düşer. Bu durum  burun fonksiyonları bozulmakta ve normal solunum fizyolojisinde bozulmalar ile burun içinde şiddetli kuruma, kabuklanma, tekrarlayan enfeksiyonlar, yanma hissi, kötü koku gibi şikayetlere neden olmaktadır. Bu problemlerin çözümü son derece zor hatta bazen imkansızdır. Bu nedenle alt burun etlerini (konkaları) küçültmek amacıyla bir işlem planlanıyor ise; konkaları aşırı küçültmeden kaçınmak ve konkaların hava ile temas eden dış yüzey mukozasına zarar vermeyen teknikleri tercih etmek gerekmektedir.

Alt burun etleri dinamik yapıdadır ve her 2-7 saatte bir şişer ve iner (nazal siklus).

Ne Zaman Alt Burun Eti Küçültülmeli?

Alt burun etlerinin büyümesine (konka hipertrofisi) bağlı burun tıkanıklığı durumunda veya burun orta bölmesi eğriliği, alerjik nezle veya nazal polip gibi diğer patolojilere eşlik eden burun eti büyümesi durumunda burun etlerinin küçültülmesi planlanabilir. Alt burun eti büyümesine bağlı burun tıkanıklıkları tipik olarak geceleri daha fazla şikayete neden olur.

Burun orta bölmesi eğriliği (Septal deviasyon) olan hastalarda genellikle eğriliğin n karşı tarafında burun eti büyümesi (konka hipertrofisi görülmektedir. Ancak S şeklindeki eğriliklerde her iki taraf burun etinde de büyüme görülebilir. Bu hastalarda ameliyat sonrasında tatminkar bir nefes algısı için mutlaka konkalara da müdahale etmekteyiz.   

Burun eti büyümesi durumunda Medikal tedavi ilk tercihtir ve altta yatan nedene özel planlanır. Özellikle alerjik ve vazomotor rinite bağlı gelişen burun eti büyümelerinde ilaç tedavisi etkindir.

Cerrahi tedavi medikal tedaviye yanıt vermeyen, burun tıkanıklığına neden olan hastalara uygulanır. Cerrahi tercihinin belirlenmesinde hastanın burun eti büyümesi tipi önem taşır.

Burun fonksiyonlarında çok önemli yeri olan alt burun etleri zorunlu haller dışında (tümör cerrahisi gibi) asla tamamen kesilerek çıkartılmamalıdır.

Burun Etlerini Küçültmeye Yönelik Cerrahi Tedaviler

Alt burun etlerini küçültmek amacı ile en sık uygulanan yöntemler; radyofrekans ile mukozaya zarar vermeden mukoza altı doku hacminin azaltılması ve etlerin kemik kısmında da büyüme olan durumlarda mukoza altındaki yumuşak doku ve kemik dokusunun tıraşlanarak küçültülmesidir (endoskopik redüksiyon).

Burun eti içindeki kemiğin büyümesine yönelik olarak;

• Mukoza altından kemiğin çıkarılması,
• Mukozayı hedef alan (yüzeyel) teknikler,
• Elektrokoterizasyon,
• Lazer turbinektomi,
• Mukozayı koruyan ve mukoza altını hedef alan (derin) teknikler,
• Elektrokoter (Monopolar veya bipolar),
• Radiofrekans ablasyon,
• Mikrodebrider,
• Argon plazma koagulasyon,

Radyofrekans İle Burun Eti Küçültme

Alt burun etlerinin mukozası altındaki yumuşak dokular içerisine özel bir cihaz ile radyofrekans dalgaları enerjisi verilmesi ile mukoza altı dokularda oluşan ısı hasarının büzülme ve sertleşme ile iyileşmesi prensibine dayanır. İşlemi takiben 6 – 8 haftalık iyileşme sürecini gerçekleşir ve neticede oluşan sert iyileşme dokusu burun etlerinde küçülme sağlar. Ameliyatı takiben, erken dönemde alt konkalarda oluşan şişlik ya da mukoza yüzeyindeki yara iyileşmesine bağlı oluşan kabuklanma nedeni ile burun tıkanıklığında artma izlenebilmektedir.

Burun eti radyofrekans işlemi lokal anestezi altında yapılabilmektedir. İşlem yaklaşık 5-10 dakika sürmektedir. Burun iyice uyuşturulduğu için işlem sırasında ve sonrasında önemli bir ağrı hissedilmemektedir. Bu uygulamayı takiben hastalar sıklıkla günlük aktivitelerine hemen geri dönebilmektedirler. İşlem sonrasında önemli bir kanama olmamakta ve sıklıkla tampon uygulanması gerekmemektedir.

Hastanın eşlik eden diğer olası sorunlarına göre (sigara, polip, deviasyon, allerji gibi) radyofrekans işleminin tekrar edilmesi gerekebilir. Bununla birlikte tek seansta başarılı sonuç verme oranı %80 civarındadır denebilir. Genellikle hastalar işlemden 15 gün sonra fark edilir derecede daha iyi nefese kavuşmaktadır.

Radyofrekans İşleminin Başarısını Etkileyen Faktörler

Kullanılan radyofrekans cihazının teknolojisi, uygulama yapılan bölge sayısı ve tekniği, alt konka kemiğine müdahale (kırma veya çıkarma) uygulanıp uygulanmaması gibi faktörlerden etkilenmektedir.

Hastaya ait birtakım faktörler de radyofrekans ile başarılı sonuç alınmasını etkiler; hastalarda alerjik rinit, vazomotor rinit gibi hastalıkların bulunması, hastaların sürekli olarak havanın kuru ve kirli olduğu, sigara dumanlı veya soğuk ortamlarda bulunmaları, sigara kullanmaları, klimalı ortamda çalışmaları ya da tansiyon ilaçları gibi damar genişletici ilaçlar kullanmaları durumunda alt burun etleri işlemden bir süre sonra tekrar büyüyebilmektedir. Bu durumdaki hastalarda radyofrekans işleminin tekrarı ya da daha ileri endoskopik konka küçültme ameliyatı önerilmektedir.

Konka Radyofrekans İşlemi Avantajları

Yüksek başarı şansı, ağrısız hızlı bir işlem olması, tampon gerektirmemesi, lokal anestezi ile yapılabilmesi ve iş gücü kaybına neden olmaması gibi avantajları nedeni ile hastalar ve hekimler tarafından en sık tercih edilen işlemlerden birisidir.

Endoskopik Burun Eti Küçültme Teknikleri

Burun eti mukozası altındaki yumuşak dokuların kısmi olarak çıkarılması, burun etlerinin aşırı deforme olmuş (polipleşmiş) kısımlarının tıraşlanması ve burun eti içindeki kemiğin çıkarılması işlemleri bu gruptadır.

Endoskopi yardımı ile alt burun etlerinin arka bölümlerine de rahatlıkla ulaşılmakta ve genişlemiş ya da deforme olmuş arka kısımlara da yüksek başarı ile küçültme yapılabilmektedir.

Bu yöntemler sıklıkla radyofrekans uygulamaları ile arzu edilen sonucun alınamadığı, konkanın radyofrekans küçülte için aşırı büyük ya da deforme olduğu durumlarda uygulanmaktadır. Bazı hastalarda alt burun eti arka kısmına kısmi çıkartma ya da ek radyofrekans uygulanması da tercih edilebilmektedir.

İşlem kanamalı olduğundan genellikle genel anestezi altında yapılmaktadır. Yaklaşık olarak 20 – 30 dakika civarında sürmektedir. Yapılan cerrahinin boyutuna ve tekniğine göre tampon uygulaması yapılabilir veya yapılmayabilir. Burun etlerinin zengin kan damarı içermesi nedeni ile ameliyat sonrasında kanama ihtimaline karşı hastaların 72 saat boyunca istirahat etmeleri önerilmektedir.

Bazen orta burun etlerine de müdahale etmekteyiz. Orta burun eti içinde hava hücresi bulunması (konka bülloza) durumunda burun tıkanıklığı ve sinüs yollarının daralmasına neden olabilmektedir. Bu tür problemlere neden olan orta burun etlerine uygun endoskopik cerrahi teknikerleri kullanılarak küçültülmesi gereklidir (konka bülloza ameliyatı).